Diz rahatsızlıkları ve nedenleri

Dizimiz, vücudumuzun hemen büyük hem de en çok travmaya uğrayan eklemi. Kas ve iskelet sistemi rahatsızlıkları arasında, hastaların ortopediste başvurmasına neden olan başlıca şikâyetler dizle ilgili.

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Şafak Onbaşıoğlu, çağımızın aktif yaşam biçiminin, diz rahatsızlıklarının görülme sıklığını artırdığını söylüyor.

Merdiven inerken hissedilen ağrının sebebi ne?

İstatistikler, toplumda diz ağrısı görülme oranının yüzde 20 civarında olduğunu yani her 5 kişiden birinin, yaşamının bir döneminde bu problemle karşılaştığını gösteriyor. Bu oran yaşlanmayla birlikte belirgin şekilde artsa da; erişkinlerde çocuklara göre 4 kat, kadınlarda ise erkeklere göre biraz daha sık ortaya çıkıyor.

Bin bir çeşit nedeni var

Diz ağrılarına yol açan pek çok neden olmakla birlikte; genç ve aktif kişilerde travmaya bağlı menisküs ve bağ yırtılmaları, yaşlılarda ise yıpranmaya bağlı olarak ortaya çıkan eklem kireçlenmesi, karşımıza ağrının en sık görülen 2 nedeni olarak çıkıyor.

Daha az sıklıkta görülen ağrı nedenleri arasında ise ağrının aniden ortaya çıkması, travmaya bağlı kırıklar, tendon yırtılmaları ve diz kapağı çıkıkları bulunuyor.

Kronik olarak başlayan ağrıların nedenleri arasında; kıkırdak yumuşaması, plika sendromu, sinovit, bursit tendinitler, eklem enfeksiyonları, gut ve romatoid artrit gibi hastalıklar, siyatik ve benzeri ağrılar, kist ve tümörler yer alıyor.

Çocuklarda ise; büyümeye bağlı ağrılar, menisküs anormallikleri, bağ yırtılmaları ve diz kapağı çıkıkları ağrı nedenleri olarak sıralanıyor.

Yaş önemlidir

Op. Dr. Onbaşıoğlu; ağrının yeri, hastanın yaşı, ağrının nasıl başladığı, ne zaman ve hangi hareketlerle ortaya çıktığı, ağrıya eşlik eden şişlik, dize kilitlenme, takılma ya da boşluk hissi, dizden ses gelmesi gibi durumların; hastaya tanı koyarken önemli unsurlar olarak değerlendirildiğini söylüyor.

İleri yaşlarda ortaya çıkan ağrılar kireçlenme veya menisküs yırtıklarına; daha genç ve aktif yaşlarda görülen ağrılar ise travma, menisküs, bağ yırtıkları veya kıkırdak yumuşamasına bağlı olarak oluşuyor.

Onbaşıoğlu, “Yavaş ve zamanla artarak ortaya çıkan ağrılar kıkırdak yumuşamasına veya kireçlenmeye, aniden başlayan ağrılar ise menisküs ya da bağ yırtılmalarına bağlı olarak oluşur” diyor.

Ağrı dizinizin neresinde?

Dizin önündeki ağrıların genellikle diz kapağı kıkırdağının yumuşaması gibi problemler; dizlerin birbirine bakan iç taraflarındaki ağrıların sıklıkla iç menisküs yırtıkları, iç yan bağ yırtıkları veya eklem kireçlenmesi nedeniyle meydana geldiğini belirten Op. Dr. Onbaşıoğlu, ekliyor:

“Dizin dış yan taraflarındaki ağrının nedeni; dış menisküs, dış yan bağ yırtıkları, kireçlenme veya tendon zedelenmeleridir. Dizin arkasında ortaya çıkan ağrılar, sıklıkla baker kistlerine bağlıdır. Sabah ilk adımlarla başlayıp, yürümekle azalan ağrı; kireçlenme belirtisidir.

Merdiven inerken hissedilen ağrı daha çok menisküs yırtıklarının, merdiven çıkarken oluşan ağrı ise kıkırdak yumuşamasının bulgusu olarak kabul edilir.”

Ses ve şişliklere dikkat!

Diz ekleminin içinden gelen seslerin ağrısız olduğu sürece önem taşımadığını belirten Onbaşıoğlu, “Ağrıyla birlikte ortaya çıkan dışarıdan duyulabilecek şiddetteki ses genellikle bağ yırtılmalarında, sürtünmeye bağlı kıtırtı tarzındaki sesler ise kıkırdak yumuşaması veya kireçlenmede ortaya çıkar” diyor.

Dizi tam bükememe veya düz hale getirememe durumunda menisküs yırtıklarından şüphelenmek gerekirken, dizdeki boşluk hissi ön çapraz bağ yırtılmasını düşündürüyor. Travma ile aniden ortaya çıkan yaygın şişlikler ön çapraz bağ yırtılmasına, birkaç gün sonra ortaya çıkan şişlikler ise menisküs yırtığına işaret edebiliyor.

Belirgin bir travma olmadan, aniden başlayan şişlikler enfeksiyonu, aşamalı olanlar ise daha çok diz eklemi kireçlenmesini akla getiriyor. Lokal şişlikler ise öncelikle bursit veya kistleri düşündürüyor.

Aşağıdaki belirtiler varsa muhakkak doktora gitmelisiniz:

- Birkaç günden daha uzun süren diz ağrıları çekiyorsanız,

- Geceleri veya istirahat sırasında ortaya çıkan ağrılarınız varsa,

- Dizde takılma, kilitlenme, dizi tam bükememe veya tam düz hale getireme me gibi sorunlar yaşıyorsanız, Yürürken güçlük çekiyorsanız,

- Yürürken dizde boşluk veya dize karşı güvensizlik hissi duyuyorsanız,

- Dizinizde belirgin şekil bozuklukları ve deformasyon varsa,

- Yüksek ateş, kızarıklık ve şişlik gibi şikâyetleriniz varsa, doktora gidin.